Lựa Chọn Sản Phẩm Perpetual Hay Quarterly
Lựa Chọn Sản Phẩm Perpetual Hay Quarterly Trong Giao Dịch Hợp Đồng Tương Lai Tiền Điện Tử
Chào mừng các nhà giao dịch mới bước chân vào thế giới sôi động và đầy tiềm năng của thị trường hợp đồng tương lai tiền điện tử. Là một chuyên gia trong lĩnh vực này, tôi hiểu rằng một trong những quyết định đầu tiên và quan trọng nhất bạn phải đưa ra là lựa chọn loại hợp đồng tương lai nào để giao dịch: Hợp đồng tương lai Vĩnh cửu (Perpetual Futures) hay Hợp đồng tương lai Có kỳ hạn (Quarterly Futures).
Sự khác biệt giữa hai loại sản phẩm này không chỉ nằm ở tên gọi mà còn ảnh hưởng sâu sắc đến chiến lược giao dịch, quản lý rủi ro và chi phí giao dịch của bạn. Bài viết này sẽ đi sâu vào phân tích chi tiết từng loại, giúp bạn đưa ra quyết định sáng suốt nhất dựa trên mục tiêu và khẩu vị rủi ro của mình.
Giới Thiệu Chung Về Hợp Đồng Tương Lai Tiền Điện Tử
Hợp đồng tương lai (Futures Contract) là một thỏa thuận pháp lý giữa hai bên để mua hoặc bán một tài sản cơ sở (ở đây là tiền điện tử như Bitcoin, Ethereum) tại một mức giá xác định trước vào một thời điểm cụ thể trong tương lai. Chúng là công cụ phái sinh mạnh mẽ, cho phép các nhà giao dịch thực hiện các mục đích như phòng ngừa rủi ro (hedging), đầu cơ (speculation) và sử dụng đòn bẩy (leverage).
Trong thị trường tiền điện tử, có hai cấu trúc hợp đồng tương lai chính:
1. **Hợp đồng tương lai Vĩnh cửu (Perpetual Futures):** Không có ngày đáo hạn. 2. **Hợp đồng tương lai Có kỳ hạn (Quarterly/Delivery Futures):** Có ngày đáo hạn cố định.
Để hiểu rõ hơn về cách các sàn giao dịch quản lý các vị thế này, việc tìm hiểu về Hệ Thống Bảo Vệ Tài Sản của sàn là rất quan trọng, vì nó đảm bảo tính thanh khoản và ổn định của thị trường.
Hợp Đồng Tương Lai Vĩnh Cửu (Perpetual Futures)
Hợp đồng tương lai Vĩnh cửu, hay còn gọi là "Perps", là sản phẩm thống trị thị trường giao dịch phái sinh tiền điện tử hiện nay. Chúng được thiết kế để mô phỏng gần nhất có thể giá giao ngay (spot price) của tài sản cơ sở mà không cần ngày đáo hạn.
Đặc Điểm Chính Của Perpetual Futures
1. **Không có Ngày Đáo Hạn:** Đây là đặc điểm phân biệt lớn nhất. Vị thế mua (long) hoặc bán (short) có thể được giữ vô thời hạn, miễn là ký quỹ duy trì (maintenance margin) được đáp ứng. 2. **Cơ Chế Phí Đảo Ngược (Funding Rate):** Vì không có ngày đáo hạn để giá hợp đồng hội tụ về giá giao ngay, Perpetual Futures sử dụng một cơ chế độc đáo gọi là Phí Đảo Ngược (Funding Rate).
* **Cách hoạt động:** Cứ sau một khoảng thời gian cố định (thường là 8 giờ), những người giữ vị thế mua sẽ trả phí cho những người giữ vị thế bán (nếu Funding Rate dương) hoặc ngược lại (nếu Funding Rate âm). * **Mục đích:** Cơ chế này đảm bảo giá hợp đồng tương lai luôn bám sát giá giao ngay. Nếu giá hợp đồng cao hơn giá giao ngay (thị trường hưng phấn), người mua phải trả phí, khuyến khích bán ra và kéo giá xuống.
3. **Đòn Bẩy Cao:** Các sàn giao dịch thường cung cấp đòn bẩy rất cao cho Perpetual Futures, đôi khi lên tới 100x hoặc hơn, thu hút các nhà giao dịch tìm kiếm lợi nhuận lớn. 4. **Thanh Khoản Cao:** Do tính phổ biến, Perpetual Futures thường có khối lượng giao dịch lớn nhất, dẫn đến chênh lệch giá mua/bán (spread) rất hẹp và khả năng vào/thoát lệnh nhanh chóng.
Ưu Điểm Của Perpetual Futures
- **Linh Hoạt Tối Đa:** Nhà giao dịch không bị ràng buộc bởi các chu kỳ đáo hạn, cho phép họ thực hiện các chiến lược giao dịch dài hạn hoặc ngắn hạn mà không cần lo lắng về việc phải đóng vị thế trước ngày đáo hạn.
- **Dễ Dàng Sử Dụng Đòn Bẩy:** Phù hợp cho các chiến lược giao dịch ngắn hạn (day trading, swing trading) nơi việc sử dụng đòn bẩy là cần thiết để tối đa hóa lợi nhuận trên biến động nhỏ.
- **Phù Hợp Với Giao Dịch Đảo Chiều (Shorting):** Việc bán khống (shorting) trên thị trường giao ngay có thể phức tạp hoặc tốn kém (do phí vay). Perpetual Futures cho phép bán khống dễ dàng và hiệu quả.
Nhược Điểm Của Perpetual Futures
- **Chi Phí Funding Rate:** Nếu bạn giữ vị thế lâu dài trong một thị trường có xu hướng mạnh (ví dụ: thị trường tăng giá kéo dài khiến Funding Rate dương liên tục), chi phí Funding Rate có thể tích lũy và ăn mòn đáng kể lợi nhuận của bạn.
- **Rủi Ro Thanh Lý Cao Hơn:** Đòn bẩy cao đi kèm với rủi ro thanh lý cao hơn. Một biến động giá nhỏ ngược hướng có thể dẫn đến mất toàn bộ ký quỹ ban đầu.
- **Tâm Lý Thị Trường:** Tính chất "vô tận" của hợp đồng này đôi khi khuyến khích các hành vi giao dịch quá mức và thiếu kỷ luật.
Hợp Đồng Tương Lai Có Kỳ Hạn (Quarterly/Delivery Futures)
Hợp đồng tương lai Có kỳ hạn (thường được gọi là Quarterly vì chu kỳ phổ biến là 3 tháng) là hình thức hợp đồng tương lai truyền thống hơn, tương tự như hợp đồng tương lai hàng hóa truyền thống.
Đặc Điểm Chính Của Quarterly Futures
1. **Ngày Đáo Hạn Cố Định:** Mỗi hợp đồng có một ngày đáo hạn cụ thể (ví dụ: Hợp đồng BTC Tháng 3, Tháng 6, Tháng 9, Tháng 12). 2. **Hội Tụ Giá:** Khi ngày đáo hạn đến gần, giá của hợp đồng tương lai sẽ hội tụ chặt chẽ với giá giao ngay của tài sản cơ sở. Vào ngày đáo hạn, hợp đồng sẽ được thanh toán (thường là bằng tiền mặt, tức là bù trừ bằng tiền mặt). 3. **Không Có Phí Đảo Ngược:** Vì cơ chế hội tụ giá tự nhiên thông qua ngày đáo hạn, Quarterly Futures không cần cơ chế Funding Rate. 4. **Cấu Trúc Giá (Basis):** Sự khác biệt giữa giá hợp đồng và giá giao ngay được gọi là Basis. Khi thị trường lạc quan, giá hợp đồng có thể giao dịch ở mức cao hơn giá giao ngay (Contango); khi thị trường bi quan, giá hợp đồng có thể thấp hơn (Backwardation).
Ưu Điểm Của Quarterly Futures
- **Rõ Ràng Về Chi Phí:** Nhà giao dịch biết chính xác chi phí nắm giữ vị thế của họ là gì (chủ yếu là phí giao dịch và chi phí cơ hội của vốn bị khóa), không có rủi ro tích lũy Funding Rate không lường trước được.
- **Phù Hợp Cho Phòng Ngừa Rủi Ro Dài Hạn:** Các công ty hoặc nhà đầu tư tổ chức thường ưa chuộng Quarterly Futures để phòng ngừa rủi ro giá trong một khoảng thời gian xác định.
- **Tính Minh Bạch Về Giá:** Cơ chế hội tụ giá vào ngày đáo hạn mang lại sự chắc chắn về mối quan hệ giữa giá hợp đồng và giá giao ngay khi hợp đồng sắp hết hạn.
Nhược Điểm Của Quarterly Futures
- **Yêu Cầu Quản Lý Ngày Đáo Hạn:** Nhà giao dịch phải liên tục theo dõi ngày đáo hạn. Nếu muốn duy trì vị thế, họ phải đóng vị thế cũ và mở một vị thế mới ở kỳ hạn tiếp theo (rolling over), điều này phát sinh thêm phí giao dịch.
- **Rủi Ro Rolling Over:** Việc chuyển đổi vị thế có thể bị ảnh hưởng bởi chênh lệch giá giữa hai kỳ hạn (Cost of Carry), có thể làm tăng chi phí.
- **Thanh Khoản Phân Tán:** Thanh khoản thường tập trung vào hợp đồng đáo hạn gần nhất, trong khi các hợp đồng xa hơn có thể kém thanh khoản hơn so với thị trường Perpetual.
So Sánh Trực Quan: Perpetual vs Quarterly
Để giúp bạn dễ dàng hình dung, dưới đây là bảng so sánh các yếu tố chính giữa hai loại hợp đồng:
| Tính Năng | Hợp Đồng Vĩnh Cửu (Perpetual) | Hợp Đồng Có Kỳ Hạn (Quarterly) |
|---|---|---|
| Ngày Đáo Hạn | Không có (Vô thời hạn) | Có (Ngày cố định) |
| Cơ Chế Điều Chỉnh Giá | Phí Đảo Ngược (Funding Rate) | Hội Tụ Giá vào ngày đáo hạn |
| Chi Phí Nắm Giữ Vị Thế Lâu Dài | Có thể cao do Funding Rate tích lũy | Chủ yếu là phí giao dịch và chi phí chuyển đổi (rolling) |
| Tính Thanh Khoản | Thường rất cao (tập trung) | Phân tán theo các kỳ hạn |
| Phù Hợp Nhất Cho | Giao dịch ngắn hạn, đầu cơ, sử dụng đòn bẩy cao | Phòng ngừa rủi ro dài hạn, giao dịch dựa trên kỳ vọng Basis |
| Rủi Ro Đặc Trưng | Funding Rate, Thanh lý do đòn bẩy cao | Rủi ro Rolling Over, chi phí chuyển đổi kỳ hạn |
Ai Nên Chọn Perpetual Futures?
Perpetual Futures là lựa chọn lý tưởng cho nhóm nhà giao dịch sau:
1. **Nhà Giao Dịch Ngày và Lướt Sóng (Day Traders & Scalpers):** Những người này thường mở và đóng vị thế trong vòng vài phút đến vài giờ. Họ không phải lo lắng về Funding Rate vì thời gian giữ vị thế quá ngắn để phí này tích lũy đáng kể. 2. **Nhà Giao Dịch Sử Dụng Đòn Bẩy Cao:** Nếu mục tiêu của bạn là tối đa hóa lợi nhuận trên một lượng vốn nhỏ thông qua đòn bẩy lớn, Perpetual Futures cung cấp môi trường thanh khoản cần thiết để thực hiện điều này. 3. **Nhà Giao Dịch Đang Tìm Kiếm Cơ Hội Bán Khống Dễ Dàng:** Khi bạn tin rằng một tài sản đang bị định giá quá cao và muốn bán khống mà không cần vay tài sản thực tế, Perpetual Futures là công cụ hiệu quả nhất.
Đối với những nhà giao dịch muốn khám phá các chiến lược phức tạp hơn, việc nắm vững các khái niệm nâng cao như Chiến lược giao dịch quyền chọn có thể bổ sung thêm các công cụ phòng ngừa rủi ro hoặc gia tăng lợi nhuận, mặc dù quyền chọn và hợp đồng tương lai là hai sản phẩm khác nhau.
Ai Nên Chọn Quarterly Futures?
Quarterly Futures phù hợp hơn với những người có tầm nhìn dài hạn hơn hoặc những người cần sự ổn định về chi phí:
1. **Nhà Đầu Tư Tổ Chức và Quỹ Phòng Hộ:** Họ cần công cụ để phòng ngừa rủi ro danh mục đầu tư trong một khoảng thời gian cụ thể (ví dụ: 3 tháng) mà không muốn bị ảnh hưởng bởi biến động của Funding Rate. 2. **Nhà Giao Dịch Dài Hạn (Position Traders):** Nếu bạn dự đoán xu hướng thị trường sẽ kéo dài nhiều tháng, việc trả phí Funding liên tục có thể rất tốn kém. Quarterly Futures loại bỏ chi phí đó. 3. **Những Người Quan Tâm Đến Sự Hội Tụ Giá:** Nhà giao dịch có thể kiếm lợi nhuận từ sự chênh lệch giá giữa các kỳ hạn (Basis Trading), mua hợp đồng xa với giá thấp hơn và bán hợp đồng gần với giá cao hơn.
Yếu Tố Quyết Định Quan Trọng: Funding Rate và Thời Gian Nắm Giữ Vị Thế
Yếu tố then chốt để phân biệt lựa chọn của bạn là **Thời Gian Nắm Giữ Vị Thế** và **Xu Hướng Thị Trường Hiện Tại (Ảnh Hưởng Đến Funding Rate)**.
- 1. Phân Tích Funding Rate
Funding Rate là chi phí ẩn của Perpetual Futures. Bạn cần theo dõi nó cẩn thận:
- **Funding Rate Dương Cao và Liên Tục:** Điều này cho thấy phe Long đang chiếm ưu thế và sẵn sàng trả phí để giữ vị thế. Nếu bạn dự định giữ vị thế Long trong thời gian dài (vài tuần trở lên), bạn sẽ phải trả phí rất nhiều. Trong kịch bản này, Quarterly Futures có thể rẻ hơn nhiều.
- **Funding Rate Âm Cao và Liên Tục:** Điều này cho thấy phe Short đang chiếm ưu thế và được trả phí. Nếu bạn muốn giữ vị thế Short lâu dài, Perpetual Futures có thể mang lại lợi nhuận thụ động (từ Funding Rate).
- 2. Thời Gian Nắm Giữ Vị Thế
| Thời Gian Nắm Giữ | Lựa Chọn Ưu Tiên | Lý Do | | :--- | :--- | :--- | | Dưới 24 giờ | Perpetual | Thanh khoản cao, không cần lo lắng về Funding Rate. | | 1 – 7 ngày | Perpetual | Vẫn chưa đủ thời gian để Funding Rate tích lũy đáng kể. | | Vài tuần (2 tuần – 1 tháng) | Cân nhắc kỹ | Bắt đầu phải chú ý đến Funding Rate. Nếu Funding Rate cao, hãy xem xét Quarterly. | | Trên 1 tháng | Quarterly (hoặc Roll Perpetual) | Tránh chi phí tích lũy lớn từ Funding Rate. |
Nếu bạn quyết định sử dụng Perpetual Futures cho vị thế dài hạn, bạn phải có chiến lược "cuộn" (rolling) vị thế. Điều này có nghĩa là khi hợp đồng tương lai gần nhất sắp hết hạn (hoặc khi Funding Rate trở nên quá đắt), bạn phải đóng vị thế hiện tại và mở một vị thế mới ở kỳ hạn xa hơn, hoặc chuyển sang hợp đồng Perpetual mới nếu sàn giao dịch có nhiều kỳ hạn khác nhau.
Quản Lý Rủi Ro Trong Cả Hai Sản Phẩm
Dù bạn chọn sản phẩm nào, nguyên tắc quản lý rủi ro vẫn là tối thượng. Trong thị trường tiền điện tử, nơi biến động giá có thể cực lớn, việc bảo vệ vốn là ưu tiên hàng đầu.
1. **Ký Quỹ (Margin):** Đảm bảo bạn luôn sử dụng đòn bẩy hợp lý. Đòn bẩy cao không phải là kẻ thù, nhưng việc sử dụng nó mà không hiểu rõ về mức thanh lý là con đường dẫn đến thất bại. 2. **Stop-Loss:** Luôn đặt lệnh dừng lỗ. Điều này đặc biệt quan trọng với Perpetual Futures do rủi ro thanh lý tức thời. 3. **Hiểu Rõ Nguồn Tài Sản:** Khi giao dịch hợp đồng tương lai, bạn đang giao dịch một hợp đồng dựa trên giá tài sản cơ sở. Điều quan trọng là phải hiểu rõ về các tài sản cơ sở và cách chúng được bảo vệ hoặc lưu trữ. Đối với các tài sản nhạy cảm hoặc có giá trị cao, việc tìm hiểu về các giao thức bảo mật là cần thiết, ví dụ như các nguyên tắc bảo mật liên quan đến Confidential Assets (Tài Sản Bảo Mật) có thể cung cấp góc nhìn về tầm quan trọng của việc bảo vệ giá trị.
Kết Luận Cho Người Mới Bắt Đầu
Đối với hầu hết các nhà giao dịch mới bắt đầu trong không gian tiền điện tử, **Perpetual Futures là điểm khởi đầu phổ biến hơn** do tính thanh khoản vượt trội và sự đơn giản trong việc không cần quản lý ngày đáo hạn.
Tuy nhiên, hãy bắt đầu với đòn bẩy thấp và dành thời gian để hiểu cơ chế **Funding Rate**. Nếu bạn thấy mình đang giữ vị thế Long trong một thị trường tăng giá mạnh và phí Funding Rate đang ăn mòn lợi nhuận của bạn, đó là tín hiệu rõ ràng rằng bạn nên xem xét chuyển sang Quarterly Futures hoặc ít nhất là điều chỉnh chiến lược giao dịch của mình.
Ngược lại, nếu bạn là một nhà giao dịch có kinh nghiệm, muốn thực hiện các chiến lược phòng ngừa rủi ro có thời hạn xác định hoặc giao dịch dựa trên sự thay đổi của Basis giữa các kỳ hạn, Quarterly Futures sẽ cung cấp một khuôn khổ giao dịch sạch sẽ và có thể dự đoán được hơn về mặt chi phí.
Hãy thử nghiệm cả hai loại hợp đồng với số vốn nhỏ để cảm nhận sự khác biệt trong trải nghiệm giao dịch trước khi cam kết vốn lớn. Chúc bạn giao dịch thành công!
Các sàn giao dịch Futures được khuyến nghị
| Sàn | Ưu điểm & tiền thưởng Futures | Đăng ký / Ưu đãi |
|---|---|---|
| Binance Futures | Đòn bẩy lên tới 125×, hợp đồng USDⓈ-M; người dùng mới có thể nhận tới 100 USD voucher chào mừng, thêm 20% giảm phí spot trọn đời và 10% giảm phí futures trong 30 ngày đầu | Đăng ký ngay |
| Bybit Futures | Hợp đồng perpetual nghịch đảo & tuyến tính; gói chào mừng lên tới 5 100 USD phần thưởng, bao gồm coupon tức thì và tiền thưởng theo cấp bậc lên tới 30 000 USD khi hoàn thành nhiệm vụ | Bắt đầu giao dịch |
| BingX Futures | Copy trading & tính năng xã hội; người dùng mới có thể nhận tới 7 700 USD phần thưởng cộng với 50% giảm phí giao dịch | Tham gia BingX |
| WEEX Futures | Gói chào mừng lên tới 30 000 USDT; tiền thưởng nạp từ 50–500 USD; bonus futures có thể dùng để giao dịch và thanh toán phí | Đăng ký WEEX |
| MEXC Futures | Tiền thưởng futures có thể dùng làm ký quỹ hoặc thanh toán phí; các chiến dịch bao gồm bonus nạp (ví dụ: nạp 100 USDT → nhận 10 USD) | Tham gia MEXC |
Tham gia cộng đồng của chúng tôi
Theo dõi @startfuturestrading để nhận tín hiệu và phân tích.
